TEKİRDAĞ Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Toprak ve Su Kaynakları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Orta, son 24 aylık bilgilerin Türkiye’de özellikle Trakya’da ciddi kuraklık olduğunu gösterdiğini söyledi. Meteorolojik ve tarımsal kuraklığın devam ettiğini belirten Orta, Trakya’da yer altı sularının 4’te 3’ünün tükendiğini kaydetti.
‘CİDDİ KURAKLIK TEHDİTİ DEVAM ETMEKTEDİR’
NKÜ Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Toprak ve Su Kaynakları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Orta, son bilgilere bakarak, Türkiye’de özellikle Trakya’da çok ciddi bir kuraklık yaşandığını söyledi. Orta, havanın gündüzleri sıcak, geceleri ise sıfırın altında olduğunu ancak istatistiksel olarak baktığımızda o anlamda pek bir anlamı yokmuş gibi değerlerle karşılaştığımızı ifade etti. Sonunculara tekrar baktım, özellikle içinde bulunduğumuz Trakya ve Türkiye’de 3 aylık, 6 aylık, 9 aylık, 12 aylık ve 24 aylık dönemde çok önemli bir kuraklık var. Hem meteorolojik kuraklık hem de tarımsal kuraklık var. Üretici kışlık tahılını bu bölgeye ekti, biz de bu nedenle kışlık tahıl ekiyoruz. Bu yıl tamamen kurudu ve çok maliyetli bir iklim değişikliği döneminden geçti. Geriye düşen az miktardaki yağış çimlenme verimini sağlamıştır. Şu anda toprakta 25 cm civarında bir nem var. Altındaki toprak tamamen kurudur ve beklentimiz bu dönemde profilin 90 santimetre, 1 metre uzunluğundaki toprak profilinin yavaş yavaş tarla kapasitesine uygun hale gelmesi, tamamen ıslanmasıdır. Bundan sonra, yeraltı suyu şarjları başlayacaktır. Ancak böyle bir durum şu an için söz konusu değil ve Devlet Meteoroloji İşleri’nin yayınladığı 24 aylık kuraklık haritalarına baktığımız zaman 3 ayda bir tekrar söylüyorum bunun değerli bir parçası ve bölge. önemli bir kuraklık tehdidi altında, tehdit devam ediyor.
‘TEMİZ SU ŞEBEKELERİ ÇOK ÖNEMLİ’
Kar ve yağmur suyunun birikiminin çok değerli olduğunu, şehirlerde temiz su şebekeleri kurmanın değerli olduğunu belirten Prof. İkincisi, orman alanlarının, çayır, mera ve her anlamda yeni yerleşim alanlarının açılması, sanayiye açılması, tarım alanlarının başka amaçlarla kullanılması gibi betonlaşma, kentleşme ve tarım alanlarından dolayı önemli düşüşler yaşanmaktadır. Ve bu azalmalar sonucunda, kış yağışları dediğimiz başta kar olmak üzere uzun süreli düşük yoğunluklu yağışların, yüzey akışıyla birlikte kaybolmayıp, toprağa sızarak yeraltı sularına ulaşması giderek zorlaşmaktadır. Artık şehirlerde temiz su şebekeleri kurulmalı, yağmur suları ve yağmur suları kanalizasyon şebekeleri ile uzaklaştırılmadan başka amaçlar için kullanılmalıdır. Bu ne olabilir dedi.
‘YER ALTI SUYU HER ŞEYİ AKIYOR’
prof. Halim Orta, Trakya’da yer altı sularının her geçen gün tükendiğine dikkat çekerek, şunları söyledi:
Yeraltı suları sıkıntılı. Neden sorunlu? Baraj ve göletlerdeki su seviyesi düştükçe, su kullanıcıları daha önce var olan kuyularını ve yeraltı sularını kullanmaktadır. Sanayide olduğu gibi bu tür şehirlerde içme suyu için de durum böyledir. Bu nedenle buradaki kullanım her geçen gün artmaktadır. Beslenme kullanımına hiçbir zaman hayır demedik. Yani 5 birim yer altı suyu kaynağı varsa 5 birim kullanılmalıdır. Ancak 5 üniteyi beslemek için yılda 10 veya 15 ünite eklerseniz, bu su seviyenizin daima düşmesini sağlar. Şu an itibariyle Trakya’da bu sorun devam ediyor ve 600 metre uzunluğundaki Ergene akiferinin 400 metresini kullandık. Yani 4’te 3’ünü kullandık. Çünkü Ergene-Meriç akiferimizde neden 0,4 milyar metreküp besin var, tahminlerimize göre yıllık çekimimiz şu anda 1 milyar metreküpün üzerinde. 0.4’ü besliyoruz ve 1 milyarı çekiyoruz. Yani iki katından fazlasını alıyoruz. Sonuç olarak, seviye her geçen gün düşmeye devam ediyor. Suyun azalması insani anlamda sosyoekonomik kuraklık dediğimiz kuraklığa yol açar. Yapılan araştırmalara göre sanayi ve nüfusun yoğun olduğu bölgelerde bu sosyoekonomik kuraklık çok şiddetli hissediliyor. En büyük etkiyi orada yapıyor. Örneğin, kırsal alanlardaki insan nüfusunun azlığından veya homojen dağılmış bölgelerden kaynaklandığı için etkileri olmakla birlikte sosyoekonomik etkileri çok güçlü hissedilmez. Ama bizim için, yaşadığımız bölge gibi veya İstanbul gibi metropollerde, feci bir nüfus yoğunluğu ve muazzam bir sanayi yoğunluğu ile sistem önemli ölçüde çöküyor. Her şeyden önce gıda fiyatları tüketimi alıyor. Öte yandan, şube çalışamaz hale gelir. Bölüm çalışamayınca insanlar işsiz kalmaya başlıyor. Bir yanda fiyatların artması, diğer yanda işsiz kalan insanlarla bir çıkış olduğunu düşünürseniz, felaketin boyutu müthiş olur. O zaman, insanın çok olduğu, sanayinin çok olduğu yerlerde sosyoekonomik kuraklığın etkileri o bölgelerde çok daha şiddetli olacaktır.
‘KURAKLIK YAZLIK ÜRÜNLERİ ÇOK ETKİLİYOR’
Kuraklığın yaz işlerini çok fazla etkileyeceğinden bahseden Orta, Kuraklığın elbette yaz işlerinde en önemli etkileri olduğunu söyledi. Yazın ekimi yapılan ve yazın hasadı yapılan bölgeye bakıldığında kavun, karpuz, domates ve diğer sebze ve bahçe bitkileri başta gelmektedir. Bu, kış çalışmalarını etkilemediği anlamına gelmez. Eskilerin çok değerli bir sözü vardır. Yazın kuraklığından değil, kışın kuraklığından korkun derler. Bu kış kuraklığından korkmak demektir. Yazın yağış olsa bile kışın yeteri kadar yağış alırsak toprak profilini tarla kapasitesi dediğimiz nem seviyesini en az 1 metreye çıkarabilirsek bu yazın ekilecek mahsulü etkileyecektir. , özellikle tahıllar. Ancak kuraklıktan etkilenmeyecek bir bitki düşünmüyorum. Özellikle beslenmemizde yeri olan ve stratejik çalışmalar dediğimiz buğday, ayçiçeği ve kanola gibi tüm yağ ürünlerini etkiler. Fındık ve çay konusunda Karadeniz’de yetişen ürünlerde muhtemelen sıkıntımız yok ama onun dışında özellikle kış aylarında Güneydoğu Anadolu Bölgemizde, Akdeniz’de yetişen meyveler de dahil olmak üzere, Ege, Marmara Bölgesi ve bizim için büyük önem taşıyor. Kuraklığı yaşarsak meyvecilikte sıkıntı yaşarız şeklinde konuştu.
